Anti-Design - xin được phép tạm dịch bằng cụm từ “phản
thiết kế” - là một phong trào nghệ thuật nở rộ tại Ý vỏn vẹn trong vòng 14 năm,
tính từ 1966. Anti-Design có còn ảnh hưởng gì đến thiết kế đương đại hay không?
Anti-Design
- xin được phép tạm dịch bằng cụm từ “phản thiết kế” - là một phong trào nghệ
thuật nở rộ tại Ý vỏn vẹn trong vòng 14 năm, tính từ 1966. Người ta còn biết đến Anti-Design liên quan với
những tên gọi khác như Thời kì Cấp tiến (Radical Period) của thiết kế và kiến
trúc Ý hoặc thiết kế Memphis - lấy theo tên một công ty thiết kế được thành lập
bởi Ettore Sottsass tại Milan từ năm 1981 đến năm 1987.
Ettore Sottsass (1917 - 2007) là kiến trúc sư và nhà thiết kế người Ý.
Ông là một trong những người có nhiều đóng góp quan trọng thời kì Hậu Hiện đại
trên đất Ý những năm cuối thế kỷ XX. Các thiết kế của ông bao gồm đồ nội thất,
đồ trang sức, kính, đèn chiếu sáng và thiết bị văn phòng. Những tủ kệ thiết kế
bởi Ettore Sottsass được làm từ ván gỗ ép, có hình thức đôi phần kì quặc và màu
sắc nổi bật, thêm vào đó, sự ra đời của Memphis Group vào năm 1981 đã đưa
Ettore Sottsass trở thành một phát ngôn viên chính của phong trào Anti-Design.
Ngoài Sottsass, Anti-Design cần phải kể đến những cái tên như Gianfranco
Frattini và Livio Castiglioni, Enzo Mari, Piero Gilardi, Paolo Lomazzi...
Vậy Anti-Design “chống đối” lại điều gì?
Đó là quan niệm về thiết kế tốt (good design), chủ nghĩa duy lí và hình
thức công năng của Chủ nghĩa Hiện đại (Modernism). Nếu như Chủ nghĩa Hiện đại
hướng tới công năng sử dụng của thiết kế và tính bền vững của sản phẩm thì
Anti-Design quan niệm rằng đồ vật chỉ là tạm thời, có thể nhanh chóng vứt bỏ và
được thay thế bởi một cái gì đó mới hơn, nhiều chức năng hơn. Anti-Design tìm
cách khai thác sức mạnh của thiết kế để tạo ra các đối tượng sản phẩm mang tính
độc đáo, thậm chí là kì quặc. Thiết kế Anti-Design đơn thuần là đồ vật trang
trí, đôi khi không cân xứng và luôn luôn dịch chuyển theo xu thế của xã hội.
Chúng biến dạng về kích thước (một chiếc ghế khổng lồ có thể làm bạn trông bé
tí), khám phá sự đa dạng phong phú của màu sắc, các yếu tố trang trí và vật liệu.
Tổng hợp những
biểu hiện của phong cách thiết kế Anti-Design như sau:
-
Anti-Design nhấn mạnh sự khác biệt hơn là giá trị chức năng thuần túy của
sản phẩm.
- Khai
thác tiềm năng phong phú về màu sắc, yếu tố trang trí và vật liệu.
- Sản phẩm
mang tính “tạm thời” và phải được thay thế khi xu hướng xã hội thay đổi.
Chiếc ghế sofa nổi tiếng mang tên Joe (1970) - đặt theo tên nhà thiết kế
huyền thoại Joe Colombo của Ý - được thiết kế bởi Paolo Lomazzi. Chiếc ghế được
phủ bằng polyurethane (PU hay còn được gọi là da tổng hợp) có hình thức trông
giống như găng tay bắt bóng chày khổng lồ. Nó cho thấy rằng hình thức không cần
phải được phát minh ra, chúng còn có thể được sử dụng lại.
Chiếc ghế bành Sindbad (1981) lấy cảm hứng từ ý tưởng về một tấm thảm
ném ẩu trên sofa trong hình ảnh của mảnh yên ngựa mà Magistretti đã nhìn thấy tại
Anh. Sự độc đáo nằm ở cấu trúc vỏ bọc bằng sợi tổng hợp polyurethane cùng tấm
lót polyester có thể tháo ra hoặc thay đổi cố định trên khung thép.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét